Posts

Casharka 25aad

 Habdhiska taranka ee dumarka iyo Uureyda(Obstetrics). Casharka 25aad Septic Abortion Waa dilan qaaday caabuq, waa xaalad halis ah waxayna ku dhici kartaa hooyooyinka soo maray xaaladda 1-aad iyo tan 4-aad, haddii hooyada aan laga xaaqin oo minka wax ku haraan, muddo kaddib way ku sumoobi kartaa walxahaas, waxayna u baahan doontaa gargaar degdeg ah. Waxa lagu arkayaa qandho, calool xanuun ama danqasho, qoyaan urleh oo ka yimaada xubinka taranka, dhiig ka yimaada saxaha( vaginal bleeding). Garaaca wadnaha oo siyaada, dhiigga hoos u dhaca. Bakteeriyada ayaa si fudud ugu gudbi karta gudaha ilmo-galeenka haddii la adeegsado qalab aan nadiif ahayn inta lagu jiro xilliga xaaqitaanka uurka, ama haddii nadaafadda guud aan loo samayn hooyada, ama haddii difaaca hooyada uu yahay mid liita.  Marka bakteeriyadu gudaha u gasho, waxay u  tarantaa si degdeg ah, gaar ahaan haddii ay jiraan wax  hadhaa ah. Ilmo-galeenka waxa uu noqdaa caabuq, taas oo keenta hafeef iyo dhaawac gudaha ...

Casharka 24aad

 Habdhiska taranka ee dumarka iyo Uureyda(Obstetrics). Casharka 24aad Dhicisoowid dhammeystiran( complete Abortion) Waa dilan dhammeystiran oo minku faaruq yahay.Dhicisoowida dhameyska-tiran waxa uu dhacaa marka dhammaan qaybaha uurka, oo ay ka mid yihiin uurjiifka, mandheerta (placenta) iyo xuubabka kale, gebi ahaanba laga saaro gudaha ilmo-galeenka (uterus). Nidaamkani waxa curtaa marka ay is garabsadaan hannaanka baayolojigeed iyo hormoonnada, kuwaasoo ka qeyb qaata soo gabagabeynta uurka.Arrintan waxay inta badan curataa marka uu isbeddel ku yimaado uurka, sida cilado hidde-sideedka ilmaha (chromosomal abnormalities), caabuqyo (infections), cudurro ku dhaca hooyada, ama cilado dhanka qaab-dhiska ilmo-galeenka ah. Marka ay dhibaatooyinkaas dhacaan, uurka waxa uu noqdaa mid soo idlaada, uurjiifka ma ahaan doonno mid sii koraya. Waxa la soo daynayaa kiimikooyin  loo yaqaan prostaglandins iyo oxytocin. Prostaglandins-ku waa kiimikooyin awood badan oo sababa in muruqyada ilmo-g...

Casharka 23aad

 Habdhiska taranka ee dumarka iyo Uureyda(Obstetrics). Casharka 23aad Hadhaa har(Incomplete Abortion). Waa hadhaa ku soo hara ilmagaleenka iyadoo aanu uurka soo dhammaystirmin. Waxay keeneysaa dhiig bax, iyo majiir xagga caloosh, iyo in luqumaha uu furnaado. Badanaa waxa uu dhacaa 12 isbuuc ee horre. Mararka qaar waxa uu dhici karaa isbuuca 20aad. Dhicisoowida aan dhammaystirnayn waxay dhacdaa marka ilmagaleenka aanu si fiican uga soo wadda dhammaan uurjiifka. Waxa ku haraya hadhaa( product).Qaybo ka mid ah unugyada uurka sida mandheerta (placenta-da) ama uurjiifka ayaa ku hadha gudaha ilmo-galeenka. Arrintani waxay badanaa ku bilaabataa marka hooyada ay la kullanto xaaladdo caafimaad sida caabuq, uurjiifka oo aanu fiican u  samaysmin,shil, ama sababo kale. Sababahaas awgood, ilmo-galeenka ayaa bilaaba inuu isku  ururo si uu  u soo saaro waxa ku jirra ilmagaleenka.  Marka ay is ururintaasi dhacdo, waxaa afka ilmo-galeenka ka soo baxa waxyaabo ka mid ah unugyada ...

Casharka 22aad

 Habdhiska taranka ee dumarka iyo Uureyda(Obstetrics). Casharka 22aad Inevitable Abortion:   Waa dilanka markii hooyadu ay dhiig isku aragto, minka afkiisane uu furan yahay, waxa soo dhammaada uurjiifka ama soo dhicisoowa. Waxaa hooyada lagula taliyaa inay dhakhtarka u soo laabato si loo xaqiijiyo in dilanka soo dhammeystirmay iyo in kale. Waxa uu dhacaa isbuuca lixaad ilaa iyo laba iyo tabnaad.  Ilmagaleenka marka uu soo rujismo, waxa dhacaya dhiig bax, dhiig baxaasi waxa uu ka imanayaa wareegga ilmagaleenka iyo xabka ku hareereysan ilmagaleenka. Marka  Dhiig baxa  uu dhaco iyo dhaawaca nuddaha  waxa la soo daynayaa kiimikooyin(prostaglandins), waxay samaynayaan in ilmagaleenka uu isku soo ururo. Isku ururka ilmagaleenka waxa uu sababayaa in ay luqumaha furmaan(cervix opne). Soo daadashada  hooraha uurjiifka  uu dhex dabaasho waxay keeneysaa in uurjiifka uu waayo taageerid. Waxa qarxaya xuubka taas u sabab ah xuubka uurjiifka ku meegaaran. H...

Casharka 21aad

 Habdhiska taranka ee dumarka iyo Uureyda(Obstetrics). Casharka 21aad Dillanka(Abortion). Dilanka ilmaha waa xaalad ay la kulmaan hooyooyin badan oo uur qaaday. Qiyaastii celcelis ahaan dunida oo idil waxa cilmi baaris lagu ogaaday in 100-kii hooyo ee uur la xaqiijiyay qaaday ay 10 ilaa 20 ka mid ah uurkooda uu soo dilmo! Waxa xusid mudan in qiyaasta ay intaas ka badan karto maadama hooyooyinka qaar ay ilmaha kaso dilmaan ayaga oo wax uur ah aanba horey iskugu ogeen.Sida caadiga ah da'da uurka waxa lagu xisaabiyaa isbuucyo ama todobaadyo, mudada uurkana waxay ku dhammaystirantaa inta u dhaxaysa 37 ilaa 40 isbuuc (term pregnancy) ayada oo laga soo xisaabinaayo maalintii uu gabadha ku dhacay dhiiggii u dambeeyay.Haddaba, dilanka ilmaha waa lakala qeybiyaa ayada oo loo fiirinaayo da'da ama inta isbuuc ee uurka uu maraayo, haddii ilmaha ay soo dilmaan 20-ka isbuuc ee ugu horreyso ee uurka waxa loo yaqaana miscarriage. Dhanka kale, haddii ilmuhu ay soo dilmaan isbuuca 20 aad kaddib ...

Casharka 20aad

 Habdhiska taranka ee dumarka iyo Uureyda(Obstetrics). Casharka 20aad Hyperemesis gravidarum Waa nooc ka mid ah matagga ku dhaca hooyada uurka leh, waa xaalad daran, hooyada nafteeda halis galin kara, waxa uu billowdaa seddexda bilood ee horre. Hooyada uurka leh waxa ku adkaanaysa wax cunista iyo cabista. Taasina waxay ku keeneysaa in miisaankeeda hoos u dhaco, fuuq bax wax badan oo biya ah in ay lumiso. Waxay kaloo keeneysaa in curaarta jirka oo qalqal ku yimaado. Heer waxa uu gaarsiinayaa in hooyada la seexiyo isbitaalka.  Waxa dhacaa isbuuca 4 ilaa 6aad, meelahaas ayuu bilowdaa, waxa uu gaaraa ilaa isbuuca 8 ilaa 12aad. Sidee ku dhacdaa xaalladan ama ku timaadaa? 1. Isbeddellada hormoonnada(Hormonal changes (especially hCG). Xilliga horre ee uurka waxa  sarra noqda hormoonkan human chorionic gonadotropin.  Hormoonkani waxa laga soo daynayaa mandheerta.  Hormoonkan waxa uu noqdaa mid aad u sareeya, waxa uu saamaynayaa maskaxda gaar ahaan meesha laga xukumko ma...

Casharka 19aad

 Habdhiska taranka ee dumarka iyo Uureyda(Obstetrics). Casharka 19aad Episiotomy.   Episiotomy waa qaliin lagu sameeyo xubinta taranka ee dumarka (vagina) inta lagu jiro dhalmada, gaar ahaan qaybta u dhaxaysa xubinta taranka (vagina) iyo ciridka (anus), si loo balaariyo marrinka  dhalmada. Qaliinkan waxaa badanaa loo sameeyaa si loo fududeeyo dhalmada, gaar ahaan haddii ay jiraan dhibaatooyin sida: 1:Culeys badan oo ku yimaada ilmaha: Haddii ilmaha uu aad u weyn yahay ama haddii uu leeyahay xaalad caafimaad oo u baahan in si degdeg ah looga soo saaro. 2:Xaalada caafimaad ee hooyada: Haddii hooyada ay u baahan tahay in dhalmada lagu dhammeeyo si degdeg ah, tusaale ahaan haddii ay jiraan calaamado keeni kara dhibaatooyin caafimaad sida dhiigbax ama xanuun. 3:Khasaaraha jidhka ee ilmaha: Haddii ilmaha uu ku jira xaalad cadaadis ah oo u baahan in si dhakhso leh loo soo saaro. 4:Dhalmada farsamooyinka qaarkood: Sida isticmaalka qalabka sida vacuum ama forceps, kuwaas oo badana...